Aktualizacja: Kwiecień 2024

Dysk SSD, czyli Solid State Disk to po prostu stały dysk, który zbudowany jest z pamięci typu flash. Początkowo były one opracowywane dla komputerów, w których tradycyjne dyski okazywały się zbyt powolne. Obecnie jest to niemal standard w urządzeniach charakteryzujących się wysoką jakością. Powyżej zaprezentowaliśmy ranking dysków SSD. Czas na poradnik, z którego dowiecie się, na jakie elementy zwrócić szczególną uwagę, aby znaleźć najlepszy dysk SSD, dopasowany do naszych potrzeb.

 

Dysk SSD, a HDD – w czym tkwi różnica?

Twardy dysk to jeden z najistotniejszych aspektów podczas wyboru laptopa czy komputera stacjonarnego. To właśnie ten element odpowiada za zapisywanie plików, ale pośrednio również za system operacyjny i oprogramowanie. Dlatego też chcąc otrzymać płynne działanie systemu, powinniśmy temu parametrowi poświęcić dużo uwagi. Jednak w czym tkwi różnica pomiędzy dyskiem SSD a HDD?

Dysk HDD (Hard Disc Drive)
Jest to klasyczny dysk twardy, który wykorzystuje się w budowie większości komputerów. Proces zapisywania danych odbywa się na wirujących magnetycznych talerzach. Ich prędkość wynosi 5400 lub 7200 rpm (jest to jednostka oznaczająca liczbę obrotów na minutę). Co więcej, w przypadku dysku HDD montowanego w laptopie, talerze mają przeważnie około 2,5 cala.

Dyski z tej kategorii charakteryzują się bardzo dużą pojemnością— na rynku można otrzymać 3 TB egzemplarze, co pozwoli na zapis dużych plików wideo, gier komputerowych czy zdjęć.

Niestety do najczęściej wymienianych wad zaliczymy niezbyt wysoką wydajność, która może mieć wpływ na takie czynniki jak, chociażby długie odpalanie się systemu komputera. Sprzęt z dyskiem HDD jest też mało odporny na różnice temperatur, przez co może dochodzić do awarii.

Niezbędne są więc częste defragmentacje dysku, aby usprawnić jego pracę. Jeśli chodzi o odporność na uszkodzenia mechaniczne tj. upadek czy wstrząsy, to również jest ona mniejsza. Wynika to z faktu, iż części w dyskach HDD są ruchome, natomiast w dyskach SDD przeważają elementy elektroniczne.

Dysk SSD (Solid State Drive)
Jest to dysk półprzewodnikowy, którego działanie opiera się na pamięci flash. Efekt? Szybkość zapisu i odczytu danych w zakresie od 250 do nawet 1000 Mb/s i więcej.

Ponadto, wykorzystując dysk SSD do laptopa, możemy liczyć na błyskawiczne uruchamianie systemu operacyjnego czy bardzo sprawne i szybkie uruchamianie gier oraz innych aplikacji.

Zużycie energii dysku SSD jest zdecydowanie mniejsze w porównaniu do poprzednika, co skutkuje wydłużonym czasem pracy baterii.

Do minusów moglibyśmy przyporządkować ograniczoną liczbę cykli zapisu danych, co oznacza, że kolejne zapisy danych na dysku skutkować będą zużyciem komórek pamięci flash, ograniczając żywotność dysku. Jednak przeważające zalety dysków SSD przekładają się także na ich cenę, która jest zdecydowanie wyższa niż w przypadku dysków HDD.

dyski-ssd-infografika

 

Jednak wskazując różnice pomiędzy tymi dwoma rodzajami dysków, nie można pominąć hybrydy, która powstała z połączenia tych rozwiązań. Jest to dysk SSHD (solid-state hybrid drive), łączący szybkość dysku SSD oraz niską cenę HDD. W dyskach SSHD dane używane najczęściej, są zapisywane na dysku SSD. W przypadku plików i multimediów o dużych rozmiarach zajmują one pozostałą pojemność sprzętu. Jest to możliwie, gdyż po kilku uruchomieniach laptopa czy komputera, dysk zapamiętuje pracę użytkownika.

 

Jaki dysk SSD do laptopa, a jaki dysk SSD do komputera stacjonarnego będzie najlepszy?

Decydując się na dysk SSD 1 terabajt, musimy podjąć decyzję o tym, jaki interfejs wybrać. Poznajmy najpopularniejsze z nich oraz sposoby, w jaki pozwalają w pełni wykorzystać możliwości oferowane przez najlepsze dyski SSD.

Warto rozpocząć od standardu SATA, który zastąpił interfejs ATA. Jego przewody są cieńsze i bardziej elastyczne, natomiast same gniazda są przez to kompaktowe oraz zminiaturyzowane. SATA występuje w trzech generacjach:

  • SATA I – najstarsza wersja. Umożliwia szeregową transmisję danych z przepustowością do 1,5 Gb/s,
  • SATA II – to druga generacja standardu SATA. Pozwala na szeregową transmisję danych z maksymalną przepustowością do 3 Gb/s,
  • SATA III – dysk SSD Sata 3 to najnowsza generacja. Oferuje transmisję z przepustowością do 6 Gb/s. Są to najpopularniejsze wersje (szczególnie te 2,5-calowe), ponieważ stanowią uniwersalne rozwiązanie — można je zamontować zarówno w komputerach stacjonarnych, jak i w większości laptopów.

Nośniki te korzystają z interfejsu SATA 6 Gb/s, więc transfery sekwencyjne będą oscylowały na poziomie 500 – 560 Mb/s, natomiast liczba operacji losowych będzie wynosić do 90 000 – 100 000 IOPS (oznacza ile operacji zapisów lub odczytów o rozmiarze 4 kB na jedną sekundę taki dysk jest w stanie przetworzyć). Takie parametry są wystarczające do codziennego użytkowania (tzn. oglądanie filmów, granie czy amatorskie montowanie), ale co najważniejsze będą i tak dużo lepsze od tradycyjnych dysków talerzowych HDD,

  • mSATA — zminiaturyzowany wariant SATA skierowany do urządzeń mobilnych, również oferujący przepustowość na poziomie 6.0 Gb/s, jednak w odróżnieniu od większej odmiany niepotrzebujący żadnego okablowania. Komunikacja odbywa się wyłącznie poprzez gniazdo.

Jednak są jeszcze trzy interfejsy, których nie można pominąć w tym zestawieniu:

  • M.2 – dysk M.2 to formalny następca mSATA, który często nazywany jest także NGFF (skrót od Next Generation Form Factor). Podobnie jak w przypadku mSATA nie potrzebuje dodatkowego zasilania oraz okablowania transmisyjnego. Najszybsze dyski M.2 wykorzystują protokół NVMe i magistralę PCI-E 3.0 x4 oferując przepustowość do 32 Gb/s, co daje szybkość zapisu i odczytu sięgającą około 4000 Mb/s,

  •  PCI-E – są wykorzystywane w nośnikach wykonanych w formie karty rozszerzeń, które pasują do slotów PCI-E obecnych na praktycznie wszystkich desktopowych płytach głównych. Takie modele wykorzystują interfejs 3.0 x16, który oferuje bardzo wysoką przepustowość sięgającą nawet do 16 000 Mb/s. Dysk SSD 1 TB do laptopa z PCI-E nie wymaga kabli transmisyjnych oraz zasilających

  • NVMe – jest to technologia Non-Volatile Memory Express (NVMe), czyli nowy protokół przesyłania danych, zaprojektowany dla pamięci SSD. W przyszłości dyski SSD z technologią NVMe mają zastąpić dyski SSD SATA jako nowy standard branżowy.

I tak też ostateczny wybór interfejsu w komputerze stacjonarnym będzie zależał od rodzaju obudowy oraz płyty głównej – od tych dwóch czynników zależy jakie dyski i w jakiej liczbie można zamontować.

Jaki dysk SSD wybrać więc do laptopa? Tak naprawdę wybór mamy jedynie pomiędzy interfejsem mSATA lub M.2. Powinniśmy sprawdzić dostępność złączy oraz maksymalną grubość dysku (można to zrobić na stronie producenta). Przeważnie dysk SSD ma wielkość 2,5”. Aczkolwiek dodatkowym parametrem będzie grubość, która najczęściej wynosi 7 bądź 9,5 mm.

W przypadku komputerów stacjonarnych wybór mamy nieco większy, a dokładniej pomiędzy interfejsem PCI-E, SATA bądź M.2. Jeśli chodzi o starsze płyty główne, które obsługują złącza SATA II, to poradzą sobie one także z nowszymi rozwiązaniami SATA III. Tylko musimy mieć na względzie, że nie będzie wtedy możliwe uzyskanie pełnej wydajności dysku twardego. Natomiast nie jest zalecane podłączanie dysków SSD do starych płyt głównych. Wzrost wydajnościowy nie będzie znaczący, a w niektórych przypadkach takie rozwiązania mogą zakończyć się awarią.

 

Dysk SSD jaki wybrać – kilka słów o szybkości odczytu i zapisu danych

Wybierając dysk SSD do laptopa 1 TB, ale także dysk SSD 1 TB do komputera stacjonarnego trzeba zwrócić uwagę, z jaką szybkością zapisuje oraz odczytuje dane, aby zapewnić sobie komfort pracy na najwyższym poziomie. Zresztą nie tylko w sferze zawodowej – również, jeśli jesteśmy zapalonymi graczami lub fanami filmów, to ten parametr powinien odgrywać dla nas istotną rolę. Więc jaki dysk SSD 1 TB powinniśmy wybrać?

W przypadku dysków SSD prędkość zapisu i odczytu jest zależna przede wszystkim od ich budowy. Nie posiadają one ruchomych mechanicznych elementów, w efekcie czego zapis oraz odczyt następuje w krótszym czasie, niezależnie od lokalizacji pliku na dysku.

Dysk SSD do komputera stacjonarnego uruchomi się w czasie krótszym niż minutę, zazwyczaj nawet w kilka sekund. Popularne modele mają prędkość przesyłu danych w okolicy 200 Mb/s, a część urządzeń może osiągać szybkość do 550 Mb/s albo i więcej. W praktyce oznacza to, że na przykład kopiowanie filmu o jakości Blu-ray z jednego dysku SSD na inny może potrwać od 8 do 15 sekund.

 

Sposób przechowywania informacji również jest istotny

Zdecydowanie szybciej będzie działać dysk, na którym zostało przynajmniej 10% wolnego miejsca. Natomiast rzadko używane pliki warto przechowywać na dysku HDD. Ponadto, duże znaczenie ma także ilość pamięci cache (mechanizm, w którym część danych zgromadzonych w źródłach o długim czasie dostępu i niższej przepustowości jest dodatkowo przechowywana w pamięci o lepszych parametrach), która przyspiesza dostęp do danych — im jej więcej, tym lepiej.

No i ostatni znaczący element to obecny interfejs, o których więcej można przeczytać w punkcie wyżej. Próbując przyjąć jakąś średnią wartość, którą powinien cechować się dobry dysk SSD, możemy wskazać transfer na poziomie minimum 500 Mb/s.

 

Jak wybrać dysk SSD oraz jego pamięć?

Pamięć dysku SSD to przeważnie tak zwana pamięć NAND, do której wykorzystuje się nośniki różnego typu. Można podzielić je na kilka rodzajów. Różnice, jakie pomiędzy nimi istnieją, wynikają głównie z trwałości. Dane na dysku SSD zapisywane są w tzw. komórkach. Każda z nich jest w stanie utrzymać określony ładunek o zadanym napięciu. Dlatego też możemy wyróżnić 4 typy pamięci:

  • SLC (Single Level Cell, czyli komórka jednopoziomowa) – był to pierwszy typ pamięci, w którym trzymano jeden bit informacji. Dysk SSD SLC jest bardzo trwały i pozwala na 100 000 cykli zapisu oraz kasowania komórki, bo jej degradacja postępuje wolniej, a odczyt napięcia ładunku nie musi być dokładny,

  • MLC (Multi Level Cell – komórka wielopoziomowa) – dysk SSD MLC może zapisać w jednej komórce 2, 3 lub 4 bity informacji. Konieczność rozpoznania aż 4 stanów komórki zredukowała jej trwałość do około 10 000 cykli zapisu danych, dzięki czemu udało się podwoić ilość przechowywanych danych w pojedynczej komórce,

  • TLC (Triple Level Cell — komórka trójpoziomowa) — dysk SSD TLC może przechować aż 3 bity danych. Aczkolwiek by zapisać 3 bity w notacji binarnej, musimy rozróżnić nie 4, a 8 stanów napięcia w pojedynczej komórce, dlatego trwałość tych komórek jest nieco mniejsza. Jest to około 1000 cykli zapisu danych. Pamięć TLC umożliwia zapisanie o połowę więcej danych niż MLC, ale dzięki zmniejszaniu rozmiaru produkcyjnego i układaniu pamięci w stosy, pojemność wzrosła nawet dwukrotnie,

  • QLC (Quad Level Cell — komórka czteropoziomowa) – dysk SSD QLC umożliwia zapisanie w jednej komórce aż 4 bity informacji (potrzebujemy rozróżnić aż 16 poziomów napięcia w tym celu). Wszystko to dzieje się na poziomie komórki o wielkości kilkudziesięciu nanometrów. Im więcej tych poziomów, tym bardziej prawdopodobne, że z czasem ładunek przestanie być utrzymywany poprawnie i pojawią się błędy. Tym samym komórka QLC nie powinna wytrzymać więcej niż 100 cykli zapisu danych. Pamięć QLC oferuje 33% więcej pojemności w stosunku do TLC z tego samego kawałka krzemu, więc jest kolejnym krokiem w stronę zmniejszenia ceny 1 GB pojemności dysku SSD.

Jednak, o czym tak naprawdę mówią nam „cykle zapisu danych”? Jest to niezbędny parametr, który pomoże w ustaleniu żywotności dysku. Aby to zrobić, można użyć prostego wzoru – ilość cykli zapisu należy pomnożyć przez pojemność dysku, a następnie otrzymaną wartość podzielić przez iloczyn współczynnika SSD i ilości danych zapisywanych rocznie.

Na przykład żywotność 120-gigabajtowego nośnika z 5000 cykli, który może zapisać 0,6–1,2 PB (petabajtów) danych, skończy się po około 5 latach w przypadku, gdybyśmy codziennie zapisywali na dysku około 300 GB danych

 

Polecane dyski SSD – jaki dysk SSD wybrać? Czy TBW ma znaczenie?

„Jaki tani dysk SSD wybrać? Jaki dysk SSD do PC będzie najlepszy?” – zadając sobie te pytania, nie możemy pominąć ostatniego, ale równie ważnego czynnika. Mianowicie jaką żywotnością charakteryzuje się dany nośnik.

Wytrzymałość dysków SSD jest przedstawiana przeważnie poprzez parametr TBW (Total Bytes Written). Określa on maksymalną ilość danych, jaką można zapisać na nośniku do momentu utraty gwarancji. Osiągnięcie wyznaczonego limitu nie musi być równoznaczne z końcem pracy dysku. Większość z nich cechuje się odpowiednio wysokim parametrem TBW, aby obsłużyć wszystkie codzienne zastosowania, nawet przy intensywnym korzystaniu z dysku.

Jak wygląda to w praktyce? Przykładowo, przeciętna wartość TBW dla dysku SSD o pojemności 250 GB wynosi od 60 do 150 TBW. Tak więc, aby uzyskać gwarantowane 70 TBW, użytkownik musiałby w ciągu jednego roku zapisywać około 190 GB dziennie, czyli codziennie zapełniać przynajmniej dwie trzecie urządzenia nowymi danymi.

 

Podsumowanie. Jak wybrać najlepszy dysk SSD 1 TB?

Ranking oraz poradnik znajdujący się powyżej przybliżył najważniejsze pojęcia, które powinny stanowić podstawę w naszych rozważaniach nad wyborem najodpowiedniejszego dysku SSD.

Podsumowując wszystkie te czynniki, które wymieniliśmy, można wyodrębnić pewne minimalne standardy, cechujące dobry dysk SSD. Na pewno podstawowym jest fakt, że jeśli poszukujemy dysku do przechowywania dużej ilości danych, to powinien mieć on pojemność co najmniej 1 TB. Pozostałym parametrom musimy poświęcić nieco więcej uwagi i wybrać te, które najlepiej sprawdzą się we współpracy z naszym sprzętem.