Aktualizacja: Kwiecień 2024

Niejednokrotnie zdarzyło się pewnie nie jednemu wędkarzowi, że łowienie ryb zakończyło się fiaskiem. Zero brania, żadna ryba nie była zainteresowań przynętą. Jednak często nie jest to wina samej wędki, przynęty, czy zbyt głośnego zachowywania się na brzegu, a po prostu wybrania złego miejsca na łowisko. W miejscu, które wybraliśmy do łowienia, może nie być w ogóle ryb, albo po prostu na obecną chwilę wybrały inne miejsce do żerowania. W zwiększeniu szans na złowienie dorodnych okazów może nam pomóc echosonda na ryby. Takie urządzenie, również występujące pod nazwą Sonar zbiera informacje o tym, co znajduje się pod wodą. Nowoczesne modele nie tylko pozwolą wykryć ryby i ławice ryb, ale także rozpoznać ukształtowanie terenu, obecność karczowisk, czy też mogą dokonać pomiaru temperatury wody. Wszystkie te czynniki ułatwiają dotarcie do miejsc najbardziej obfite w ryby, ale znając teren pod wodą, również wiemy gdzie szukać konkretnych gatunków ryb.

Echosonda – co to właściwie jest i do czego służy?

Doświadczeni wędkarze doskonale wiedzą, że udany połów nie jest kwestią szczęścia, a wynikiem odpowiednio dobranego sprzętu w połączeniu z dobrymi warunkami. W zdobyciu wiedzy na temat tej drugiej części, a dokładniej czy opłaca nam się rozpocząć wędkowanie na danym łowisku, pomoże nam echosonda.

Jest to specjalne urządzenie za pomocą którego, możemy zmierzyć głębokość w zbiorniku wodnym oraz wykryć ciała stałe, czyli np. ryby. Takie działanie jest możliwe, dzięki obecności elementu określanego jako sonar na ryby. Skrót ten pochodzi od angielskiego określenia „SOund, NAvigation, and Ranging”, czyli dźwięk, nawigacja, lokalizacja.

Jego działanie polega na generowaniu fali dźwiękowej, która następnie rozprzestrzenia się w wodzie. Gdy fala napotka jakąś przeszkodę (tj. ryba czy dno), to odbija się od niej i wraca z powrotem do echosondy na ryby. Przetwornik odbiera echo, przekształcając je na sygnał elektryczny, który później wysyłany jest do wyświetlacza. Pozwala nam to ocenić np. w jakiej odległości ta przeszkoda się znajduje.

Sonar wędkarski wysyła i odbiera sygnały wielokrotnie w ciągu jednej sekundy. Zatem obraz wyświetlany na ekranie prezentuje dno i zmiany w nim zachodzące na bieżąco.

Przeznaczenie echosondy wędkarskiej

Wiedząc już, w jaki sposób to urządzenie może być przydatne w połowach, trzeba uwzględnić też warunki w jakich będzie użytkowana nasza echosonda wędkarska. Jaką kupić, by prawidłowo pełniła swoją funkcję? Należy przed wszystkim wziąć pod uwagę sposób pomiaru.

Choć na rynku przeważają modele umożliwiające nam przeprowadzenie pomiarów z łódki, to jest jeszcze jedno miejsce, z którego może zostać zarzucona sonda wędkarska – z brzegu zbiornika wodnego. Aczkolwiek takich egzemplarzy jest nieco mniej.

Echosonda do łodzi

Najczęściej spotkanym modelem na rynku jest echosonda do pontonu bądź też do łodzi. Jej obsługa jest niezwykle prosta. Część odpowiadającą za dokonywanie pomiarów, należy przymocować do łódki. Wszystkie wykryte przez sondę sygnały, zostaną wyświetlone użytkownikowi na ekranie.

Podczas wyboru takiej echosondy, należy zwrócić uwagę na materiał, z jakiego został wykonany przyczep. Do okazyjnego wędkowania czy też bardziej na spokojnych, stojących wodach bez problemu wystarczy ten wykonany z plastiku.

Jednak jeśli wybieramy się na zbiorniki, na których panuje nurt lub często użytkujemy echosondę, to lepiej zdecydować się na zaczep metalowy.

Echosonda do łódki zanętowej i inne sposoby na łowienie z brzegu

Zastanawiając się, jaka echosonda do łódki zanętowej i do łowów z brzegu będzie najlepsza, odpowiedź jest jedna – bezprzewodowa. Echosondy bezprzewodowe najpierw należy zabezpieczyć odpowiednio przed odpłynięciem, a następnie zanurzyć w wodzie.

Niektórzy producenci oferują niezwykle lekkie sondy, aby do zarzucenia móc wykorzystać wędkę bądź specjalny uchwyt. Później już tylko pozostaje obserwacja odbieranego sygnału, który wyświetla się nam na ekranie smartfona lub innego odbiornika.

Drugą opcją jest właśnie łódka zanętowa, która może mieć już wbudowaną echosondę. Jest to bez wątpienia droższe rozwiązanie, najczęściej wybierane przez doświadczonych wędkarzy. Są to łódki zdalnie sterowane, tworzone w taki sposób, by tworzyły jak najmniej hałasu, który mógłby spłoszyć ryby.

Przetworniki, częstotliwość, moc i inne ważne parametry sondy na ryby

Każdy pasjonat wędkarstwa, powinien posiadać podstawową wiedzę z zakresu konstrukcji echosondy. Poznanie najważniejszych parametrów i tego, jaki mają one wpływ na całe urządzenie, pozwoli nam odpowiedzieć później na wiele pytań tj. chociażby, jaka sonda będzie odpowiednia na rzekę, a jaka echosonda na jezioro.

Przetworniki

Zadaniem przetwornika jest zamiana energii elektrycznej pochodzącej z nadajnika, na dźwięk o wysokiej częstotliwości. Dzięki temu dochodzi do generowania odczytu na ekranie sonaru. Jednak ważne jest, by częstotliwość przetwornika była odpowiednio dostosowana do częstotliwości sonaru.

Możemy wyróżnić trzy rodzaje przetworników:

  • tradycyjny – emituje wiązkę z częstotliwością od 50 do 233 kHz. Tutaj obowiązuje zasada, że im mniejsza częstotliwość, tym węższe pole widzenia (stożek ok. 8-30 stopni). Pozwala nam on na podstawowy zakres rozpoznania dna tzn. obiektów oraz ryb znajdujących się w zbiorniku,
  • HDI/DownScan/DownVu/ClearVu– wiązka jest wysyłana z o wiele większą częstotliwością 455-800 kHz. Umożliwia to uzyskanie niemalże fotograficznego obrysu podwodnych obiektów. W praktyce oznacza to, że będziemy w stanie zobaczyć dno, na którym zalegają np. drzewa, odróżnimy roślinność od chmury drobnicy, a ryby będą widoczne jako pojedyncze, mniejsze punkty,
  • SideVu/SideScan – ten rodzaj przetworników posiada zazwyczaj echosonda z bocznym sonarem. Od powyższych odróżnia go przede wszystkim fakt, że pozwala określić położenie danego obiektu z trzech stron. Zatem sonar boczny umożliwia odnalezienie elementów zalegających na dnie np. drzewa czy karcze. Nieco słabiej widoczne są ryby, gdyż prezentują się w formie mniejszej bądź większej kreski.

Częstotliwość

Częstotliwość ma wpływ głównie na to, na jakich głębokościach sonda wędkarska może pracować.

Na płytkie wody najlepiej wybierać wysokie częstotliwości, czyli na przykład 192 kHz i 200 kHz. Cechuje je największa szczegółowość, a ponadto przy dużych prędkościach, wytwarza mniej szumów oraz cech niepożądanych. Nie jest to jednak jednoznaczne z tym, że na większych głębokościach sprzęt będzie lepiej dokonywał odczytów.

Pewne jest natomiast to, że na wysoka częstotliwość skutkuje wysyłaniem i odbieraniem większej ilości fal sonarowych. A więc obrazy wyświetlane na ekranie będą zawierały dużo detali, a także umożliwia to przełączanie między widokami szerszymi, a węższymi.

Warto wspomnieć, że przetworniki są w stanie emitować więcej niż jeden stożek z jednego punktu. Jest to tzw. echosonda wielowiązkowa, która pozwala uzyskać podwójną, potrójną, a nawet boczną wiązkę. Każda z nich umożliwia objęcie większego obszaru.

Częstotliwość50 kHz192 lub 200 kHz
Głębokość pomiaruWiększe głębokościMniejsze głębokości
Stożek pomiaruSzerszy stożekWęższy stożek
Rozpoznawanie obiektówSłabsze rozpoznawanie elementówLepsze rozpoznawanie elementów
Wrażliwość na zakłóceniaWiększa wrażliwość na szumy, które zniekształcają obrazMniejsza wrażliwość na szumy

Szerokość/kąt stożka wiązki

Mianem kąta stożka określamy szerokość wiązki emitowanej z łodzi do wody. Szeroki stożek pozwala na pokrycie większego obszaru, ponieważ gdy wiązka opada, to kąt stożka rozszerza się. Standardowo przetworniki pobierają informację od 15 do 20 stopni, co dla początkujących wędkarzy będzie całkowicie wystarczające.

Ponadto przyjęło się, że modele z szerszym kątem stożka powinny być użytkowane w wodach słodkich, zaś sprzęty z wąskim stożkiem nadają się do stosowania w zbiornikach każdego rodzaju.

Warto wiedzieć, że im głębokość wody jest większa tym stożek robi się coraz szerszy. Aby łatwiej to zrozumieć posłużymy się poniższym obrazkiem.

Wiązka sygnału echosondy - stożek (im głębiej idzie sygnał, tym obszar eksplorowania jest większy)

Moc i czułość odbiornika

Jak w każdym urządzeniu, im mocniejszy sprzęt tym lepiej. W tym przypadku moc nadajnika oddziałuje na szybkość działania, głębokość, zasięg oraz możliwość użytkowania sondy w mętnych wodach.

Maksymalna głębokość odczytu różnić się będzie w sondach o tej samej mocy, jednak innej częstotliwości. Np. echosonda na ryby o częstotliwości 150 kHz wzmocniona mocą 100 W, zwiększy swój zasięg mniej więcej o 50 m. Większa moc zdecydowanie przyda się na wodach głębokich.

Zasilanie echosondy

Większość modeli dostępnych na rynku wyposażona jest w akumulatory z funkcją ładowania przez port USB. Takie rozwiązanie jest niezwykle praktyczne, gdyż pozwala naładować echosondę przed wyjazdem na wędzisko, by uniknąć niemiłej niespodzianki na środku jeziora w postaci rozładowanej baterii. Zaś w nagłych sytuacjach jesteśmy w stanie podładować sondę także w samochodzie.

Jeśli chodzi o maksymalny czas pracy baterii, to są one bardzo zróżnicowane. Natomiast dla komfortu użytkowania, oczywiście im dłuższy ten czas tym lepiej.

Ekran i jego właściwości

Podczas wyboru wyświetlacza, naszą uwagę powinny przykuć dwa aspekty. Pierwszy z nich to rozmiar. Najczęściej kupowane echosondy wędkarskie mają od 4 do 9 cali – są to jednocześnie egzemplarze najczęściej spotykane. Decydując się na większy wyświetlacz, możemy liczyć na lepszą prezentację wszelkich detali. Natomiast pamiętajmy, że im większy ekran, tym więcej również pochłonie on energii.

Druga kwestia to kolor wyświetlacza. Do wyboru mamy ekran czarno-biały, który jest na pewno tańszy i zużywa mniej energii, jednak jest też mniej precyzyjny. Może to być uciążliwe szczególnie w pochmurne dni, gdy czytelność będzie jeszcze bardziej utrudniona.

Dlatego użytkownicy chętniej sięgają po ekrany kolorowe. Są one bardziej dokładne i ułatwiają identyfikację poszczególnych elementów chociażby poprzez dedykowane ikonki. Często takie modele są również wyposażone w dodatkowe funkcje (tj. echosonda 3D, z funkcją mapy), dzięki którym możemy zaznaczać ulubione łowiska czy też obserwować przebytą trasę

GPS, pomiar temperatury i inne dodatkowe funkcje sondy

Poza standardowym przeznaczeniem echosondy, coraz więcej firm decyduje się na rozbudowanie swoich produktów o dodatkowe funkcjonalności. Ich celem jest sprawienie, by wędkowanie było jeszcze przyjemniejsze, ale i prostsze. Do najczęściej spotykanych zaliczymy:

  • GPS – echosonda z GPS umożliwia zapisywanie lokalizacji, w których najczęściej występują ryby czy też dodanie ulubionej trasy. Często mapy ukazujące pobliskie akweny są już wgrane na urządzenie. Nieco bardziej rozbudowane egzemplarze oferują opcję stworzenia batymetrycznej mapy, która określa ukształtowanie danego terenu,
  • Wskaźnik temperatury wody – temperatura wody ma duże znaczenie w kwestii obecności ryb w zbiorniku, zatem taka funkcja ułatwia np. ustalenie czasu żerowania,
  • Łączność Wi-Fi – ta funkcja dotyczy głównie echosond bezprzewodowych. Wi-Fi pozwala na uzyskanie poglądu na smartfonie,
  • Slot na kartę pamięci – jest to przydatne udogodnienie, gdy chcemy zgrać na urządzenie dodatkowe mapy,
  • Narzędzia dostępne w aplikacjach tj. pogoda, kalendarz brań – okazać się to może szczególnie pomocne podczas całodniowych łowów. Dzięki temu możemy śledzić np. ewentualnie nadchodzące zmiany pogody.

Wodoodporność a parametr IPX

Wszystkie echosondy są urządzeniami wodoodpornymi, co wynika z nich przeznaczenia (służą nam głównie na łódkach lub w pobliżu wody). Jednak poszczególne modele mogą od siebie różnić się parametrem IPX, czyli stopniem wodoszczelności.

KlasyfikacjaOpis
IPX0I
Brak deklarowanej ochrony i odporności
IPX1
Minimalna ochrona przed wodą kapiącą pionowo
IPX2
Ochrona sprzętu przechylonego od 0 do 15 stopni przed wodą kapiącą pionowo
IPX3
Ochrona sprzętu przechylonego do 60 stopni przed rozpryskami wody
IPX4
Ochrona przed zachlapaniem i rozpryskami ze wszystkich kierunków
IPX5
Ochrona przed wodą wyrzucaną pod niskim ciśnieniem
IPX6
Ochrona przed silnym strumieniem wody
IPX7
Pełna wodoodporność do trzech stóp głębokości
IPX8
Urządzenie tej klasy cechuje się wodoodpornością powyżej trzech stóp głębokości

Poziom IPX5 będzie wystarczający, gdy wyruszamy wędkować na jeziora lub inne wody stojące. Jednak przy łowach na morzu, standard IPX7 stanowi absolutne minimum.

Podsumowanie

Wiemy już, co to jest echosonda, do czego służy i jak ją możemy wykorzystać. Znamy najważniejsze parametry, m.in. to jakie częstotliwości urządzenia sprawdzaną się na różnych wodach. Dlatego teraz bez przeszkód możemy przejść do zakupu echosondy, aby kupić taką, która będzie nam pasować najbardziej.