Latarka czołowa: jak wybrać czołówkę na każde warunki?

Aktualizacja: Kwiecień 2024

Latarka czołowa ma dosyć szerokie zastosowanie. Może być nam potrzebna w pracy, w warsztacie czy podczas biegania. Dzięki niej mamy wolne ręce, bez przeszkód możemy szukać naszego bagażu w namiocie, czy biegać po zmroku zwłaszcza jesienną i zimową porą. Jednak nie powinniśmy kupować pierwszej lepszej czołówki, na którą trafimy. W końcu nie chcielibyśmy, aby bateria niespodziewanie nam padła w nocy, zwłaszcza kiedy jesteśmy z dala od miejskiego oświetlenia. Najlepsze latarki czołowe, oświetlą nam drogę nawet do 100 metrów, a gdy akumulatory zaczną się wyczerpywać to, będą dalej świecić, ale nieco mniejszym światłem. Przeczytaj nasz poradnik, w którym dowiesz się na jakie parametry, powinniśmy zwracać szczególną uwagę przy wyborze latarki czołowej oraz zrozumiesz skąd biorą się tak ogromne różnice w podawanym czasie pracy na różnych urządzeniach!

Co znajdziesz w artykule:

Rodzaj wiązki światła i dystans, który oświetli nasza latarka czołówka

Zacznijmy od absolutnych podstaw, które będą wpływać na tak naprawdę całokształt stosowania latarki czołowej. Nie jest żadną tajemnicą, że będzie potrzebować zupełnie innego rodzaju światła, gdy wybieramy się w góry, a zupełnie inna wiązka będzie nam potrzebna do warsztatu, podczas prac chociażby pod naszym autem.

Dlatego praktycznie każda latarka na czoło oferuje zatem różnorodne wiązki światła, co ma bezpośredni wpływ na osiągany przez sprzęt dystans rzucanego światła. Większość produktów posiada tylko 1, główny typ wiązki, jednak pozwala to odpowiednio dobrać latarkę do jej przeznaczenia.

Wyróżniamy trzy rodzaje wiązek światła:

Rozproszona/szeroka – czołówka tego typu rzuca światło na mniejszą odległość oraz nie powoduje odbijania się mocnego strumienia światła od różnych powierzchni. Lampka czołówka tego rodzaju sprawdzi się na powolny, górski survival, w pracach w warsztacie czy też do czytania książki w namiocie,
Punktowa/skupiona/wąska – wiązka, która zapewnia lepszą widoczność na pojedyncze obiekty w odległości nawet ponad 100 m. Tego typu sprzęt to prawie każda czołówka do biegania w górach (nawet na biegach ultra) czy modele wykorzystywane do nocnej jazdy na rowerze. Ten rodzaj wiązki światła gwarantuje, że zauważymy przeszkodzę lub potencjalne zagrożenie z wystarczającej odległości,
Mieszana lub z możliwością regulacją wiązki – jeśli nie wiemy jaką wybrać wiązkę, możemy postawić na mieszany rodzaj światła lub czołówkę z ręczną regulacją wiązki. Taka hybryda jest rozwiązaniem najbardziej uniwersalnym, pozwalając na wykorzystanie obu zalet niemal jednocześnie. Sprawdzi się w każdych warunkach tzn. na kask rowerowy, dla biegacza czy do dłuższych wędrówek w górach. Cena modeli z tej kategorii jest najwyższa.

Mocna latarka czołowa a ilość lumenów. Ile tak naprawdę potrzebuję?

Lumen to po prostu jednostka miary strumienia świetlnego, która mówi nam o natężeniu światła, czyli najprościej mówiąc o mocy, jaką posiada czołówka. Latarka im więcej będzie posiadać lumenów, tym więcej wytworzy światła (przynajmniej w teorii). Natomiast należy mieć na względzie, że moc wyrażana w watach nie będzie pokrywała się z tą samą wartością wyrażoną w lumenach – latarka czołowa LED o takiej samej mocy co żarówka, wyprodukuje więcej światła.

Zatem to ile lumenów powinna mieć latarka czołówka LED, uzależnione jest od naszych indywidualnych potrzeb. Możemy wybrać model z możliwością regulacji intensywności światła lub dostosować moc latarki do jej głównego przeznaczenia:

25-100 lumenów – taka ilość lumenów pozwala bez problemu rozbić namiot po zmroku, komfortowo przeczytać książkę czy posłużyć jako wygodna latarka warsztatowa. Są to najlepsze czołówki do umieszczenia w zestawach ratunkowych, a także modele dedykowane dla najmłodszych użytkowników. Pamiętajmy, że latarka czołowa dla dzieci nie powinna mieć większej mocy, aby nie uszkodzić ich wzroku w razie patrzenia w strumień światła,
200-500 lumenów – w tym przedziale znajdziemy czołówki do rekreacyjnego biegania czy wędrówek po wyznaczonych szlakach górskich, doskonale sprawdzi się również dla wędkarzy i pasjonatów umiarkowanych czynności, które wymagają dodatkowego źródła światła,
600-800 lumenów – latarka o takiej mocy sprawdzi się, gdy planujemy wyjście na rower lub na narty, podczas którego może nie zdążyć z powrotem, jest to też świetne rozwiązanie w przypadku wycieczek z punktu A do punktu B,
1000 i więcej – każda taka bardzo mocna latarka czołowa tworzona jest z myślą o poruszaniu się w słabo oznaczonych terenach tzn. na nie do końca wyznaczonych leśnych i górskich szlakach lub podczas szybkiej, wyczynowej jazdy na rowerze czy nartach. Są to także dobre latarki czołowe dla służb, które muszą pracować w nocy np. ratownicy bądź służba wojskowa.

Zasilanie – akumulatorowe czy na baterie?

W aspekcie sposobu zasilania, ponownie największe znaczenie odgrywać będą okoliczności użytkowania sprzętu. Latarka czołowa do biegania używana kilka razy w tygodniu, będzie miała stały dostęp na źródła energii, zaś wyjeżdżając na tygodniowy biwak pojawią się już ograniczenia.

Do wyboru mamy trzy możliwości wyboru zasilania czołówki:

latarka czołowa akumulatorowa/latarka czołowa USB – latarka czołowa na akumulator jest najczęściej ładowana USB bądź przez specjalny, dedykowany kabel. To doskonała opcja, jeśli korzystamy z latarki sporadycznie, czyli np. podczas wieczornego joggingu czy wycieczki do określonego punktu, gdy wiemy ile zajmie nam cała trasa. Jednak zabierając ją ze sobą w podróż, ta pierwsza opcja, czyli czołówka akumulatorowa USB jest o tyle praktyczniejsza, że możemy ją naładować niemal z każdego źródła energii tj. za punkt ładowania posłuży nam bez problemu gniazdo samochodowe czy powerbank.
czołówka LED zasilana bateryjnie – latarki na baterie AA lub AAA są bezpieczniejsze pod względem żywotności, gdyż zabierając ze sobą zapas baterii, nie musimy martwić się, że w trakcie użytkowania nagle zostaniemy pozbawieni źródła światła. W końcu dorzucenie tych kilkudziesięciu gramów jest warte tego, aby nie zostać nagle po ciemku na środku nieznanej ścieżki, ponieważ nie upewniliśmy się wcześniej, że nasz sprzęt nie był do końca naładowany.
czołówka akumulatorowa, awaryjnie zasilana na baterie – coraz częściej producenci wychodzą naprzeciw realnym wyzwaniom, przed którymi stają użytkownicy i właśnie latarka czołowa z ładowarką, awaryjnie zasilana bateriami jest doskonałym tego typu przykładem. Zamiast wymieniać baterię za każdym razem, gdy nasze źródło światła zaczyna maleć, możemy bezpiecznie wyciągnąć akumulator i umieścić na jego miejsce zwykłe baterie, błyskawicznie uzyskując nowe źródło zasilania.

Sposób zasilania powinien stanowić dla nas istotną kwestię, ponieważ bezpośrednio przekłada się on na zastosowanie urządzenia oraz komfort jego użytkowania. Producenci chcąc wyjść naprzeciw oczekiwaniom swoich klientów, coraz częściej konstruują sprzęty łączące oba te sposoby jednocześnie.

Żywotność baterii i akumulatora

Kolejnym bardzo ważnym aspektem jest żywotność baterii, a tym samym czas świecenia latarki, który uzależniony jest od wielu czynników. Przyjęło się, że żywotność liczymy od chwili pełnego załadowania. W przypadku żywotności baterii, możemy przyjąć regułę, że im jaśniejsze światło generuje nasza latarka, tym krótsza będzie żywotność jej zasilania. Dlatego maksymalny czas pracy, jaki oferuje dana lampka czołowa LED zależy od trybu, w jakim będziemy jej używać (więcej na temat trybów w kolejnej części).

Kolejny czynnik mający wpływ na żywotność baterii to temperatura. Mianowicie baterie litowe czy niklowo-wodorowe poradzą sobie o wiele lepiej w niższych temperaturach w porównaniu z bateriami alkaicznymi. W przypadku modeli USB powinniśmy przyjrzeć się bliżej akumulatorowi. Niestety w najtańszych modelach, nieużytkowane latarki, które leżą na dnie naszego plecaka, mogą z czasem tracić moc. Dlatego poszukując sprzętu na dłużej, powinniśmy uwzględniać modele, których ceny zaczynają się od 50 zł.

W przypadku określenia deklarowanej żywotności baterii pojawia się wiele kontrowersji i różnice rzędu dziesiątek godzin. Warto wiedzieć, że producenci przeważnie podając okres żywotność swojego produktu, określają go na podstawie użytkowania w trybie energooszczędnym. Do niedawna czas pracy latarki wyznaczano do momentu, w którym sprzęt nie dostarczał użytecznego światła z odległości 2 m. Jednak obecnie za standard uważa się zasadę 10% początkowej jasności tzn. jeśli światło czołówki jest mniejsze niż 10% swoich początkowych możliwości, oznacza to limit deklarowanego czasu pracy zasilania. Oczywiście trzeba mieć na uwadze, że nie wszyscy producenci sprzętu (zwłaszcza najtańszych modeli) stosują tego typu procedurę, sprzedając swoje modele ze znacząco zawyżonym czasem pracy.

Dostępne tryby oświetlenia

Wspomniane na początku wiązki mocy, to nie jedyny sposób podziału trybów światła, jakie może posiadać latarka na głowę. Do wyboru mamy także tryby migawki oraz różne rodzaje kolorystyczne, których zadaniem jest zwiększenie widoczności:

tryb niski – idealny na wieczorny spacer lub, innych zadań, które bardziej wymagają dokładności niż dużej intensywności,
tryb średni – dla odrobinę bardziej wymagających zadań niż tryb niski, choćby w przypadku, gdy wymagana jest odrobinę większa intensywność źródła światła, tryb stosowany przez osoby, które potrzebują trochę więcej światła niż oferuje tryb niski,
tryb wysoki – wybierając się na ryby a także w góry, gdy szybko się przemieszczamy i musimy widzieć obszar znajdujący się dookoła, a także spostrzec ewentualne zagrożenia czy przeszkody z wystarczającej odległości,
tryb turbo – rzadko spotykany, najczęściej posiada go latarka taktyczna. Tryb doskonały w niespodziewanych sytuacjach, gdy potrzebujemy tych kilkunastu dodatkowych procent widoczności (gdy słyszymy warczenie w pobliskich krzakach, przyda się każdy dodatkowy, widoczny centymetr. Czołówka z trybem turbo umożliwia uruchomienie na około 20 sekund dodatkowej mocy, znacznie pochłaniając przy tym baterię,
tryb stroboskopowy (migający) – jest to opcja awaryjna, której zadaniem jest poinformowanie o naszym położeniu osoby czy pojazdy zbliżające się do nas z naprzeciwka lub wykonujące akcję ratowniczą. Migawka zdecydowanie lepiej przyciąga uwagę niż światło ciągłe,
zielone lub czerwone światło – kolory, które najczęściej połączone są z migawką znacząco zwiększają uwagę osób postronnych. Dodatkowo oba te typy oświetlenia nie powodują refleksów i odciążają ludzką źrenicę, więc ciągłe światło tej barwy pozwala odpocząć oczom przy wolniejszym, długotrwałym przemieszczaniu się po zmroku lub przy czytaniu książki.

Wodoszczelność i odporność na pył

Jest to parametr, o którym najmniej myślimy, a który może uratować nasze urządzenie przed nagłym zwarciem i zostawieniem nas w nocy bez jakiegokolwiek źródła światła. Wodoszczelna czołówka okaże się szczególnie przydatna, gdy używać jej będziemy w niekorzystnych warunkach (nawet jeśli takich nie planujemy to warto rozważyć jakie jest ich prawdopodobieństwo) lub po prostu w przypadku sportów wodnych jak wykorzystanie do nurkowania czy na ryby. Nawet przy ograniczonym budżecie bez problemu otrzymamy modele do 100 zł, które będą mogły poszczycić się taką funkcjonalnością.

Aby określić różnicę szczelności, producenci używają międzynarodowej skali IPX, rozumianej jako skala ochrony przed wnikaniem do środka urządzenia. Jest to klasyfikacja, dzięki której możemy dokładnie określić poziom wodoodporności i odporności na pył danego sprzętu:

Klasyfikacja	Opis
IPX0I	Brak deklarowanej ochrony i odporności
IPX1	Minimalna ochrona przed wodą kapiącą pionowo
IPX2	Ochrona sprzętu przechylonego od 0 do 15 stopni przed wodą kapiącą pionowo
IPX3	Ochrona sprzętu przechylonego do 60 stopni przed rozpryskami wody
IPX4	Ochrona przed zachlapaniem i rozpryskami ze wszystkich kierunków
IPX5	Ochrona przed wodą wyrzucaną pod niskim ciśnieniem
IPX6	Ochrona przed silnym strumieniem wody
IPX7	Pełna wodoodporność do trzech stóp głębokości
IPX8	Urządzenie tej klasy cechuje się wodoodpornością powyżej trzech stóp głębokości

Dopasowanie wagi latarki na głowę

Jak każde urządzenie, tak również czołówka – im bardziej rozbudowana, tym będzie po prostu cięższa. Oczywiście ze względu na specyfikę, większość modeli oscyluje wokół podobnej wagi, nie biorąc pod uwagę wyjątków tj. lampki do grotołazów czy mocniejsze urządzenia dla ratowników, które wyposażone są w dodatkowe akumulatory.

Te nieznaczne różnice wagowe będą stanowiły dylemat w sytuacjach, gdy zastanawiamy się np. jaka czołówka do biegania czy w góry będzie odpowiednia. Oczywiście warto zwrócić na to uwagę, jeśli chcemy zachować najwyższy komfort użytkowania. Ma to szczególnie wpływ pod względem ruchów, które będziemy wykonywać głową i ogólnego odczucia komfortu po długotrwałym stosowaniu. Latarka czołowa o większej wadze, która nie będzie wyposażona w odpowiednie rzepy trzymające może znacząco utrudniać nam bieganie lub przesuwać się na głowie przy bardziej gwałtownych ruchach

Pozostałe funkcje, które mogą wpłynąć na komfort używania

Chcąc rozszerzyć swoją ofertę, producenci starają się wzbogacać czołówki o dodatkowe funkcje, które – naszym zdaniem – nie są niezbędne podczas sporadycznego użytkowania, ale znacząco zwiększą jego komfort w przypadku regularnego wykorzystywania latarki:

przycisk włączania i wyłączania – choć wydaje się to oczywiste, to nie każdy model jest w to wyposażony. Powinna mieć je w szczególności każda latarka czołowa do pracy, abyśmy mogli ją uruchomić tylko w razie potrzeby, bez konieczności odrywania się od danej czynności. Dodatkowo ważny tutaj jest aspekt komfortowego wciskania przycisku, aby móc bez problemu uruchomić urządzenie nawet w pełnej ciemni,
zabezpieczenie przed przypadkowym uruchomieniem – znaczenie tego elementu (lub jego brak) na pewno odczuł każdy, kto kiedykolwiek podróżował z plecakiem i bez namysłu wrzucił do niego swoją latarkę, po czym bezskutecznie próbował ją uruchomić w późniejszym czasie. Zabezpieczenie tego typu niezwykle niepozornie może pomóc nam uchronić czołówkę przed zbędną utratą baterii w momencie przypadkowego uruchomienia sprzętu,
ręczna możliwość regulacji kąta – pozwala na wygodne dostosowanie wysokości padania światła do aktualnych potrzeb, szczególnie przydatna funkcja pod kątem czynności, w których nie mamy zbytnio możliwości manewrować swoją głową,
dodatkowe paski mocujące – stanowią dodatkową ochronę przed opadnięciem latarki podczas poruszania się. Takie udogodnienie często posiada czołówka wędkarska, aby w trakcie energicznych zamachów zapobiec przemieszczaniu się lampki. Możemy otrzymać modele zarówno z wbudowanymi paskami, jak i specjalnie doczepianymi, które nadadzą się do wykorzystania w razie nagłej potrzeby.

Podsumowanie

Choć sama konstrukcja sprzętu nie należy do skomplikowanych, to warto podczas wyboru uwzględnić powyższe elementy. Ustalenie przeznaczenia czołówki, czyli kwestii najistotniejszej, pozwoli nam indywidualnie dopasować latarkę i zaoszczędzić nerwów podczas nocnego rozkładania namiotu czy czytania książki.