Aktualizacja: Kwiecień 2024

Jesteś prawdziwym pasjonatem wędkowania, dopiero rozpoczynasz tę przygodę, a może poszukujesz sposobu na rozładowanie emocji po ciężkim tygodniu? Niezależnie od tego, na którym etapie się znajdujesz, solidne wędzisko to podstawa udanych łowów. Jaką wędkę kupić i jak odpowiednio dobrać jej parametry, dowiecie się z lektury poniższego poradnika.

Jakie wyróżniamy wędki na ryby? Sposób budowy kijów wędkarskich

Choć na sklepowych półkach różnorodność dostępnych wędek może zaskoczyć nawet doświadczonych wędkarzy, to tak naprawdę wyróżniamy trzy podstawowe rodzaje na podstawie budowy kija:

  • wędka teleskopowa – jeśli posiadamy sprzęt większego rozmiaru, a nasz samochód nie pomieści zbyt dużej ilości ekwipunku, to modele teleskopowe będą doskonałym rozwiązaniem. Ich rozkładany mechanizm pozwoli w szybki sposób złożyć wędkę i zmniejszyć jej rozmiary. Przewożenie sprzętu nie będzie stanowiło już zatem większego problemu – wędkę można spakować nawet w plecak. Niestety trzeba mieć na względzie, że choć ryzyko złamania kija podczas transportu jest niewielkie, to sprzęt teleskopowy jest nieco bardziej podatny na uszkodzenia w trakcie łowienia. Wynika to z wrażliwszych miejsc w obszarze połączeń,
  • wędziska segmentowe – wędki segmentowe składają się z kilku odczepianych części, które trzeba połączyć ze sobą zanim rozpoczniemy łowienie. Te egzemplarze zajmują trochę więcej miejsca niż wędki teleskopowe, ale za to sposób ich konstrukcji zapewnia lepszą akcję (o której przeczytacie w dalszej części poradnika),
  • kije jednoczęściowe – wędki jednoczęściowe, jak sama nazwa wskazuje, nie są modelami składanymi. Ich budowa jest jednolita, tak więc transport może być problematyczny. Natomiast istotną zaletą tych wędzisk jest wytrzymałość. Przy cięższych rybach i dużych przynętach – ryzyko uszkodzeń mechanicznych czy złamania kija jest minimalne.

Najlepsze wędki na każde warunki. Dobieramy wędzisko do sposobu połowu

Niemal każdy parametr wędki, wpływa na jej wartości użytkowe. W tej części poradnika, skupimy się na pokazaniu tych zależności, aby odpowiednio dobrać wędzisko do indywidualnych potrzeb.

Akcje

Akcja kija mówi nam o tym, jak wędka zachowuje się w trakcie rzutu, zacięcia, a także holu. Na tej podstawie możemy wyodrębnić trzy rodzaje wędek:

  • o akcji szczytowej – pozwalają zarzucić przynętę bardzo daleko, ale za to holowanie wymaga większej wprawy, gdyż pod wpływem obciążenia, jedynie górna część się wygina. Sztywniejszy kij doprowadza do spadów w trakcie holowania, przez co możemy zgubić złapaną rybę. Ten rodzaj wędek użytkowany jest przeważnie podczas połowów w rzekach, wodach stojących lub o słabym prądzie,
  • o akcji parabolicznej/progresywnej – kij takiej wędki wygina się od szczytówki aż po samą rękojeść. Kontrolowanie podczas holowania jest o wiele łatwiejsze, jednak musimy pamiętać, że jest to sprzęt, którym nie zarzucimy daleko. Te mocne wędki tworzone są z myślą o wędkarzach wybierających się na połowy dużych ryb oraz stosujących ciężkie przynęty,
  • o akcji półparabolicznej – wędki o tej akcji łączą cechy obu wymienionych wyżej. Ich kij wygina się mniej więcej do połowy swojej długości. Stanowi to rozwiązanie uniwersalne, zatem sprawdzi się jako wędka dla początkujących.

Wizualizacja jak się różnią poszczególne akcje wędek - szczytowa, półparaboliczna, paraboliczna

Długość ogólna i transportowa

Długość ogólną wędki powinniśmy dobierać w zależności od tego, w jakim miejscu będziemy wędkować oraz jakie ryby planujemy złowić. Długie wędki będą szczególnie przydatne, jeśli chcemy zarzucać przynętę daleko od brzegu bądź z łódki.

Pamiętajmy jednak, że im dłuższą wędkę wybieramy, tym większą uwagę musimy zwrócić na jej jakość wykonania.

Długość transportowa to aspekt, który już wcześniej poruszyliśmy. Dotyczy on głównie wędzisk segmentowych oraz teleskopowych. Jeśli chcemy, aby transport wędki był jak najmniej problematyczny, to możliwość ich składania do minimalnych rozmiarów, powinna stanowić jedno z ważniejszych kryteriów.

Ciężar wyrzutu

Ciężar wyrzutu określa nam dwie kwestie. Pierwsza to maksymalna waga przynęty, której możemy użyć, aby nie uszkodzić wędki. Zaś druga to waga minimalna, ponieważ zbyt niska waga przynęty może sprawić, że wędzisko będzie zbyt sztywne, czyli trudniej będzie je zarzucić. Wybór przynęty jest dobierany odpowiednio do stylu połowu oraz ryb, które chcemy złowić, więc aspekt ten powinien być bardzo indywidualnie dopasowywany do każdego wędkarza.

Nie ma jednej dobrej odpowiedzi na pytanie, jaki ciężar wyrzutu wędki będzie najlepszy. Ponownie musimy tutaj wziąć pod uwagę, jakie ryby będziemy chcieli poławiać, ale też głębokość łowiska. Na płytkie wody wystarczające będą wędki o ciężarze wyrzutu 10-20 g, natomiast na głębokie (tzn. powyżej 50 m) warto wybrać sprzęt o ciężarze do 30 g.

Waga wędziska

Jeśli podczas wędkowania korzystamy ze stojaka, to waga nie będzie aż tak istotna. Natomiast w przypadku połowów w pozycji stojącej szczególnie jeśli trwają one kilka godzin, nawet 200 g będzie stanowiło różnicę w komforcie użytkowania. Trzeba to uwzględnić podczas wyboru swojego nowego sprzętu.

Wędki spinning, jerkingowe, wędki castingowe – w czym tkwi różnica?

Zanim przejdziemy do parametrów, należy rozpocząć przede wszystkim od tego, czym jest spinning. Wędka spinningowa najczęściej wykorzystywana jest przy połowach ryb drapieżnych. Ten styl łowienia ma na celu za pomocą przynęty, zmusić naszą potencjalną zdobycz do poruszania się po określonym torze. Technika ta wymaga wykonania dość dużej ilości energicznych rzutów, zatem dobre wędki spinningowe cechują się niską wagą przy jednocześnie wysokiej wytrzymałości.

Standardowy rozmiar wędki spinningowej mieści się w przedziale 1,5 – 3 m. Nie powinniśmy przekraczać tej długości, ponieważ łowy z dalszej odległości mogą być utrudnione. Na koniec odpowiadając sobie na pytanie, jaka wędka na spinning będzie najlepsza, musimy uwzględnić ciężar wyrzutu. W spinningu wykorzystuje się głównie duże przynęty, a więc najbezpieczniej będzie wybrać średni ciężar wyrzutu tzn. 10 – 30 g.

Wędki castingowe i jerkingowe również przeznaczone są do połowy drapieżników. Różnica między tymi rodzajami wędzisk polega głównie na sposobie budowy.

Zacznijmy od modeli castingowych. Ich przelotki są nieco inaczej poprowadzone, a mianowicie do góry nogami. Powoduje to, że możemy zarzucić wędkę dalej i precyzyjniej. Ponadto, taka konstrukcja ma też jeszcze jedną zaletę – zwiększa wytrzymałość wędki. Jest to efekt tego, że linka napiera nie tylko na przelotki, ale na cały sprzęt.

Jednak na tym nie koniec różnic. Tradycyjny kołowrotek zastąpiony jest przez multiplikator. Jego wykorzystanie eliminuje konieczność przytrzymywania palcem linki, co przy wielogodzinnych połowach stanowi dużą ulgę dla naszych palców. W takiej sytuacji dużym plusem będzie też o wiele mniejsza waga sprzętu. Niestety wędki castingowe są dość drogie, dlatego najczęściej wybierane są raczej przez profesjonalistów.

Na koniec zostały wędki jerkingowe. Ten sprzęt używany jest do połowów dużych, nawet kilkukilogramowych ryb. Z tego powodu są to modele bardzo wytrzymałe i sztywne. Ich ciężar wyrzutu może sięgać od 10 g do nawet 40 g.

Wędki gruntowe, czyli najlepszy sposób na połowy feeder

Wędki na grunt wykorzystywane są do łowienia gruntowego tzn. do połowu ryb żerujących bardzo nisko (przy gruncie) takich jak: karpie, leszcze czy liny. Ten sposób wędkowania pomaga w sytuacji, gdy chcemy zwabić większą rybę, a musimy utrzymywać przynętę w tym samym miejscu.

Wędka gruntowa cechuje się dość specyficzną budową, mianowicie jest pozbawiona spławika na rzecz haka. Ponadto, wyposażona jest w drgającą szczytówkę, której zadaniem jest poinformowanie o nadchodzącej rybie.

Gdy już wiemy, jaka wędka na grunt, rzeki i głębokie jeziora będzie odpowiednia, to możemy wyróżnić jej specjalne odmiany: wędka karpiowa, picker i feeder.
Wędka feeder doskonale się sprawdzi na rzekach, gdy chcemy złapać dużą sztukę, ponieważ jej ciężar wyrzutu wynosi powyżej 10 g, a długość sięga przeważnie od 3 do 4 m. Szczytówkę tego rodzaju wędki powinno ustawiać się jak najbliżej tafli wody, dzięki czemu lepiej widzimy jej drgania. Do charakterystycznych elementów sprzętu należy koszyczek, który wypełniamy zanętą. Gdy opadnie on na dno, zanęta zostaje rozprowadzona i pozwala przyciągnąć w ten sposób ryby z dalszych obszarów.

Kolejna odmiana, czyli wędka typu picker została stworzona z myślą o połowach na wodach stojących. W porównaniu do feedera łatwiej nią manewrować oraz holować. Możliwe jest to dzięki obecności wspomnianej drgającej szczytówki, ale też wymiarach sprzętu. Długość pickera sięga maksymalnie 3 metrów, natomiast ciężar wyrzutu oscyluje w granicy 30 – 50 g. Powoduje to, że wędzisko zanurza się równolegle do jeziora.

A jaka wędka na karpia, czyli naszą tradycyjną rybkę, okaże się najskuteczniejsza? Długością zbliżona do wędziska feeder. Wytrzymałość oraz maksymalny ciężar wyrzutu musi być większy. Jednak ciężar nie jest wyrażany w gramach, a w funtach – np. 3 lbc odpowiada ciężarowi wyrzutowi około 110 g. Choć w przeliczeniu dane te mogą wydawać się podobne, to w praktyce wędki karpiowe są zdecydowanie mocniejsze od pozostałych gruntowych.

Biorąc zaś pod uwagę akcję, najbardziej polecane są paraboliczne lub półparaboliczne. Wynika to z łatwiejszego holowania szczególnie większych ryb np. karpi.

Wędki morskie na trolling i surfcastingowe – do czego służą?

Wędka morska powinna cechować się bardzo mocnym kijem oraz kołowrotkiem (lub multiplikatorem). Z uwagi na połowy na znacznych odległościach i w dość ciężkich warunkach, czyli na morzu – powinniśmy wybrać grubą żyłkę o długości co najmniej 150 m.

Czym różnią się zatem wędki trollingowe od surfcastingowych? Od miejsca na morzu, w którym rozpoczynamy wędkowanie. Mianowicie wędziska trollingowe służą do połowów z kutra czy też łódki. Z tymi sprzętem nie stoimy w miejscu, więc ich zasięg nie musi być duży. Stąd też długość wędek trollingowych wynosi do 3 m. Warto dodać, że ich osprzęt całkowicie różni się w porównaniu do innych wędek i przynęt.

Wędki surfowe lub inaczej surfcastingowe przystosowane są do wędkowania z plaży, zatem powinny oferować większy zakres ruchów. W dobrych modelach ciężar wyrzutu ma minimum 100 g, natomiast długość wędki 3 m.

Połowy zimą, czyli słów kilka o wędkach podlodowych

Jak sama nazwa wskazuje, wędki podlodowe skonstruowano do użytkowania ich pod taflą lodu. Jako że korzysta się z nich w dość trudnych warunkach i niskich temperaturach, muszą cechować się dużą odpornością. Warto więc podczas zakupu, postawić nacisk na materiały użyte do jej produkcji. Jeśli chcemy, aby wędka pewnie leżała nam w dłoni, to powierzchnia rękojeści powinna być pokryta materiałem antypoślizgowym.

Wędki podlodowe są krótkie i bardzo proste w obsłudze, a ich niska cena sprawia, że każdy pasjonat może zakosztować zimowego wędkowania. Jednak decydując się jej zakup, zwróćmy uwagę na zastosowanie. Wędziska podlodowe dzielimy ze względu na rodzaj przynęty np. na mormyszkę, blaszkę.

Wędki muchowe, czyli złap i puść

Mówi się, że muchowa metoda połowu ryb jest najbardziej humanitarna. Wynika to z faktu, że są to łowy hobbystyczne. Polega na złapaniu ryby, a następnie wypuszczeniu jej ponownie do zbiornika wodnego.

Długość takiego wędziska ma około 2,5 – 3 m i cechuje się niewielką wagą. Wędkowanie muchowe ma być przede wszystkim dla łowiącego relaksem, więc dłuższe stanie z wędką nie powinno sprawiać dyskomfortu. Wśród cech charakterystycznych takich modeli znajdziemy kołowrotek z ruchomą szpulą, na którą nawinięta jest specjalna linka. Może ona być pływająca, tonąca lub pośrednia. Natomiast druga kwestia to bezzadziorowe haczyki, dzięki którym nie uszkadzamy ryby i możemy ją potem z powrotem umieścić w wodzie.

Jaka wędka dla początkującego? Wędka spławikowa i jej atuty

Chcąc rozpocząć swoją przygodę z połowami ryb, wielu użytkowników zastanawia się, jaka wędka na początek będzie wystarczająca. Przecież często nie wiemy jeszcze, na jakich wodach będziemy wędkować czy też, które konkretnie ryby nas interesują. Tak samo wędka dla dziecka – w tym przypadku mamy podobny dylemat.

Najlepszym rozwiązaniem będzie wędka spławikowa. Jest to uniwersalna propozycja, która pozwoli nam na utrzymanie przynęty na określonej głębokości. W tym przypadku do wyboru mamy kilka rodzajów kijów, które pokrótce opiszemy, aby ułatwić decyzję, jaka wędka na spławik sprawdzi się najlepiej:

  • bat – najprostsza i najtańsza wędka, jednak największą skuteczność osiąga przy połowach mniejszych ryb, ponieważ jest pozbawiona kołowrotka i przelotek. Może osiągać długość do 13 m,
  • tyczki – budowa jest bardzo podobna jak batów, czyli pozbawiona kołowrotka oraz przelotek, jednak są dodatkowo wzmacniane i posiadają dobrą amortyzację. Określa się je często mianem wędek sportowych, które poleca się do stosowania na rzekach i kanałach. Najlepsze modele mogą mierzyć do 18 m,
  • wędka teleskopowa – wędkę spławikową możemy otrzymać także w wersji teleskopowej. Bez problemu złożymy ją do niewielkich rozmiarów, co pozwoli umieścić nam wędkę, chociażby w plecaku. Na początek przygody z wędkowaniem, użytkownicy wybierają przeważnie modele zajmujące niewiele miejsca.

Wśród najpopularniejszych odmian wędki teleskopowej znajdziemy uklejówkę wykonaną z włókna węglowego. Jest ona niezwykle lekka i elastyczna, a jej długość wynosi od 2 do 5 m. Najważniejszym elementem tej konstrukcji jest szczytówka z pełnego włókna. Istotne, aby była ona gładka, a włókna się nie rozszczepiały. Musimy zwrócić też uwagę na sprasowanie elementów teleskopu, które powinny na siebie ciasno nachodzić,

  • bolonka – jest to również odmiana wędki teleskopowej. Jej długość wynosi od 8 do 10 m. Co ważniejsze, wyposażona jest w przelotki i kołowrotek, który jest umieszczony znacznie wyżej niż uklejówce. Często wędkarze używają bolonki do połowów odległościowych na dużych rzekach,
  •  wędki odległościowe – możemy spotkać się także z nazwą wędki matchowe. Ich długość ma od 4 do 6 m. Poza długością różnica między metodą bolońską a angielską (matchową) polega na żyłce. W wędkach matchowych łowi się ze szczytówką zanurzoną w wodzie, gdzie żyłka jest zatopiona i nie leży na powierzchni. Ponadto, wędki odległościowe możemy spotkać w dwóch wersjach – segmentowej lub teleskopowej.

Jednak zastanawiając się, jaka wędka do metody odległościowej będzie lepsza, odpowiedź brzmi segmentowa. Jest ona także częściej spotykana. W takim wydaniu złożona jest z 3 części, natomiast jej długość ma ok. 4 m. Możemy ją daleko zarzucić, dzięki obecności wielu, małych przelotek.

Jak dobrać wędkę do poławianej ryby?

Ryb nam w wodzie raczej nie zabraknie, ale jeśli zależy nam na konkretnych egzemplarzach, to powinniśmy odpowiednio dopasować sprzęt, aby zwiększyć swoje szanse na udany połów. Wśród ryb, na których najczęściej zależy wędkarzom, znajdziemy: 

  • suma – jest to ryba ciężka i silna. Zanim więc wyruszymy na łowy, musimy zadbać o solidną wędkę. Jaka wędka na suma będzie odpowiednia? Powinniśmy postawić nacisk na wysoki maksymalny ciężar wyrzutu tzn. 20 g i wyżej. Wędki sumowe nie mogą być zbyt sztywne, by holowanie było bezproblemowe, akcja powinna się skłaniać w stronę parabolicznej. Tym samym opcje mamy dwie, a wybór między nimi jest uzależniony od metody połowu. Jeśli łowimy z brzegu rzeki, lepiej wybrać sprzęt na spinning. Natomiast wędkując z łódki, wybierzmy wędzisko trollingowe,
  • okonia — wędka okoniowa powinna cechować się niewielką wagą, szczególnie że dla lepszych efektów zaleca się używanie małych przynęt. Tym samym ciężar wyrzutu także nie musi być duży. Na pytanie, jaka wędka na okonia będzie najlepsza, bez wahania możemy wskazać wędziska spinningowe lub na spławik. Najważniejsze, aby posiadały czułą szczytówkę, ponieważ drgania wywołane dzięki niej, nie pozwolą przegapić nam małych okoni.
  • sandacza — doświadczeni wędkarze wiedzą, że złowienie sandacza nie jest takim prostym zadaniem. I kwestia tego, jaka wędka na sandacza będzie najlepsza, powinna zostać rozważana pod względem maksymalnego ciężaru. Ze względu na to, że sandacz lubi pływać w okolicy kamieni, to najlepiej poradzi sobie z nim wędka gruntowa z dosyć wysokim maksymalnym ciężarem,
  • karpia — w tym przypadku wybór jest raczej prosty i oczywisty. Karp będzie się poruszał przeważnie przy mule, przy samym dnie, zatem najlepiej w połowach sprawdzi wędka karpiowa (więcej w części wędki gruntowe),
  • szczupaka — jaka wędka na szczupaka pomoże w złowieniu tej wymarzonej przez każdego wędkarza ryby? Najważniejsza będzie duża przynęta, dlatego wędka musi być solidna i posiadać ciężar wyrzutowy w przedziale 10 – 30 g. Ważna jest też akcja kija, która powinna być paraboliczna, ponieważ holowanie szczupaka nie należy do łatwych czynności.